Wiele się mówi ostatnio o smogu i drzewach w mieście. Ludzie przeczuwają coś niejasno, że jest jakiś problem, ale wciąż mało jest osób, które problem rozumieją. Problem jest złożony, więc przedstawię go w osobnych prostych punktach, z nadzieją, że w czytelniku obudzi się myślenie syntetyczne.
- Smog jest problemem miast. Problem ten nie dotyczy obszarów słabo zurbanizowanych.
- Większość trucizn działa szkodliwie na zdrowie dopiero w dużym stężeniu lub dużej dawce - w małym stężeniu (małej dawce) są obojętne dla zdrowia lub nawet korzystne (więcej szczegółów - patrz: hormeza).
- Na użytek tej notki, aby ułatwić jej zrozumienie, zdefiniuję słowo smog najprościej: "powietrze w mieście zatrute w stężeniu powodującym szkodliwe działanie na zdrowie". Uproszczenie to nie psuje logiki wywodu, mimo że nie uwzględnia zanieczyszczenia pyłami czy sadzą.
- Stężenie trucizn w powietrzu jest duże tam, gdzie jest dużo źródeł trujących powietrze na małym obszarze lub w małej przestrzeni.
- Wyobraźcie sobie siedzenie przy ognisku w pomieszczeniu zamkniętym lub przypomnijcie sobie dymiący w pokoju zepsuty kominek. Wyobraźcie sobie jakość powietrza w zamkniętym i niewietrzonym garażu, gdy silnik samochodu pracuje. Ile czasu możecie oddychać dopóki zatrucie spalinami nie zacznie zagrażać waszemu życiu?
- Wyobraźcie sobie, że zamiast samochodu macie w zamkniętym i niewietrzonym garażu palacza papierosów. Zamiast zapalić silnik, on zapala papierosa. Ile czasu możecie oddychać dopóki zatrucie dymem tytoniowym nie zacznie zagrażać waszemu życiu?
- Czy weszliście kiedyś do niewietrzonego pokoju, gdzie siedzi kilku palaczy papierosów np. grających w karty? Co bardziej zatruwa powietrze: ognisko, samochód na chodzie czy kilku palaczy papierosów?
- Wjechałeś samochodem do miasta, w którym jest smog. Stoisz w korku i palisz papierosa. Nagle uświadomiłeś sobie: "jestem trucicielem". Ruszyło cię sumienie - nie chcesz niszczyć zdrowia mieszkańców tego miasta. Co robisz, żeby mieć czyste sumienie? Gasisz papierosa czy parkujesz samochód i dalej idziesz piechotą lub jedziesz autobusem? Jeśli przeczytałeś ze zrozumieniem, wiesz już, że tylko pozostawienie samochodu pozwoli ci mieć czyste sumienie, natomiast palić możesz nadal z czystym sumieniem.
- Teraz będzie trudniej. Drzewa (i inna roślinność) oczyszczają powietrze ze smogu, ale tylko wtedy, gdy smog jest rzadki a drzew jest dużo. Gdy w mieście jest mało drzew, wtedy smog utrzymuje się długo na dużym obszarze. Gdy drzew jest dużo, wtedy w parkach i dzielnicach zadrzewionych smog jest rzadszy i utrzymuje się krócej. Komu uda się wyjść ze smogu i wejść głęboko do środka dużego parku w centrum miasta, poczuje różnicę, szczególnie wyraźnie wtedy, gdy szybko wyjdzie z parku w kierunku prostopadłym do kierunku wiatru.
- Ważna jest proporcja: ile drzew jest w mieście, a ile samochodów, ognisk, kominków i dymiących pieców. Dla uproszczenia zakładamy, że samochód, ognisko, kominek i piec domowy są podobnie trującymi źródłami trucizn. Ile drzew potrzeba, żeby zneutralizować jedno takie źródło trucizny? Około 100 drzew.
- Dla uproszczenia zakładamy, że ciepłownie, fabryki i inne źródła trucizn z wysokimi kominami mają dobre filtry i wypluwają dym wysoko, tak że nie zatruwają miasta, albo załóżmy, że mówimy o mieście, gdzie nie ma takich źródeł dymu.
- Ile drzew potrzeba dla jednego człowieka niepalącego bez samochodu, bez pieca i bez kominka, żeby zneutralizować jego szkodliwy (CO2) wpływ na powietrze? 2 drzewa. A człowiek palący? 5 drzew, czyli dodatkowo 3 drzewa na neutralizację CO i innych trucizn.
Wniosek jest prosty - mało jest miast, gdzie samochodów jeździ mniej niż jest pieców, przeważnie samochodów jest 10 a nawet 100 razy więcej niż dymiących pieców. Tak naprawdę liczy się liczba samochodów. Kto nie chce się truć smogiem, musi walczyć z samochodami w miastach i musi walczyć o drzewa. Policzcie drzewa w swoim mieście i w okolicy - czy jest ich 100 razy więcej niż samochodów? W całej Polsce ledwo starcza na pokrycie zapotrzebowania. Dlatego najważniejsza zmiana, to zakaz ruchu dla samochodów w mieście za wyjątkiem... musi być bardzo dobrze przemyślana lista wyjątków.
